ELDİVAN TARİHİ
İlçenin tarihi, M.Ö. 300 ve 400 yılları arasında Makedonya ve Pafloganya daha sonra ise Galatlar ve Romalılar a kadar dayanmaktadır. Malazgirt savaşından sonra 1083 yılında Çankırı'nın fethi ile Dümeli, Tatar, Ayrancı, İmamlar, İbiş ve Kayı boyuna ait Türkler buraya gelerek yerleştiler. Hisarcıkkayı, Gölezkayı gibi köy isimleri bugün dahi hayatiyetlerini korumaktadırlar. Selçuklu ve Candaroğulları hakimiyetinde kalan Eldivan, 1383 yılında Yıldırım Bayezit tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Eldivan ilçesi ismini kuzeyini Dümelli ovasının ve Yanlar deresinin çevirdiği dağdan almaktadır. Bu dağa halk İldivan dağı demektedir. Bu dağ 1071 den sonra Anadolu ya yayılan Türkler için toplanma yeri olmuş ve adına da Er divanı denilmiş olup, sonraları kelime şekil değiştirerek Eldivan adını almıştır.Eldivan civarında tarihi esere rastlanılmamaktadır.Yalnızca tarihi eser niteliği taşıyan Küçük Hacıbey Camii ve Seydiköy Camii gibi yapıtlara sahiptir. Ayrıca Orta ve Son Tunç Çağını temsil eden Dümeli Höyüğü ve Sarayköy, Hisarcık arsında eski dönemlere ait harabelere rastlanmaktadır. Selçuklular zamanında buraya gelen Hacı Murad-ı Veli isminde bir Türk Büyüğünün Mezarı ile Gölez Köyünde 1738 yılında vefat eden Sultan Bedrettin isminde bir zatın mezarı bulunmaktadır.
Çankırı'ya 18 kilometre uzaklıkta olup, il merkezinin güney batısında kurulmuştur. İlçe topraklarının kuzeyinde Korgun, doğusunda Çankırı, güneyinde Ankara ve batısında Şabanözü ilçesi vardır. 346 km karelik bir yüzölçümüne sahiptir. İlçede halkın başlıca geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Karasal iklimin egemen olduğu yazları sıcak kışları soğuk ve karlı geçer.
Dağlık alanlar çam ağaçları ve meşe koruklarıyla kaplıdır. Orman deşe alan da ise yabani meyve türleri yetişir. İlçe sebze ve meyve yetiştiriciliğinde ön plana çekmiştir. Türkiye nin en önemli kiraz bağları Eldivan ilçesinde bulunmaktadır.
Eldivan'ın tarihi ve mimari yapıtlarından birisi; Gölez köyünde bulunan Eski Camii'dir. Yapılış Tarihi bilinmemektedir. Kare Planlı pandantif geçişli kubbe ile örtülü iken kubbesinin yıkılması üzerine ahşap çatı ile kapatılmıştır: Minare; kuzeybatı köşede,kare kaideli, silindirik gövdeli ve pabuçluktan sonrası yıkıktır. Duvarlar kireç taşı, doğu cephede bulunan pencerenin korkulukları taştandır. Mihrabı taştan ve kavsarası dört sıra mukarnaslıdır. Niş kısmında geometrik desenler, ilk mukarnas dizisinde rozetler görünür. Bir değer mimari yanıysa, Seydiköyü nde bulunan Hacı Muradı Veli Türbesi ve Camii'dir. Eser; maloz taştan yapılmış, yalın, ahşap çatılıdır. Cami ve türbe iç içe aynı yapı altındadır. Hacı Murad-ı Veli nin ölüm tarihi 1207 olduğuna göre, türbe bu tarihten sonra yapılmış, çeşitli dönemlerde yapılan bakım ve onarımlarla bugünkü halini almıştır. Camii boyuna dikdörtgen planlı, düz ahşap tavanlı, türbe kısmının üzerini de kapatacak biçimde alaturka kiremit kaplı çatılıdır. Güneybatı köşede tuğladan sekiz sıra kirpi saçaklı pah yer alır.
Camii'nin doğu duvarına bitişik türbenin kare planlı ve ahşap tavanlı ön mekanında Hacı Murad-ı Veli nin oğlu ve kızlarının sandukası ile yörede kutsal sayılan iki göktaşı bulunur.Hacı Murad-ı Veli nin kabrinin bulunduğu asıl türbe, kare planlı ve tromp geçişli kubbe ile örtülüdür.Mimari olarak büyük özelliği bulunmamakla birlikte , Horasan Erenleri'nden olan Hacı Murad-ı Veli'nin türbesi olması sebebiyle önem arz etmekte ve çok sayıda ziyaretçi çekmektedir.
Hacı Murad-ı Velî Türbesi Eldivan İlçesine bağlı Seydiköy'ünde bulunan eser, moloz taştan yapılmış, yalın, ahşap çatılıdır. Cami ve türbe içice aynı yapı altındadır. İnşa kitabeleri bulunmadığından yapılış tarihleri bilinememektedir. Hacı Murad-ı Veli’nin ölüm tarihi 1207 olduğuna göre türbe bu tarihten sonra yapılmış, daha sonra cami ilave edilmiş olmalıdır. Çeşitli dönemlerde yapılan bakım ve onarımlarla bugünkü şeklini almıştır. Cami, boyuna dikdörtgen planlı, düz ahşap tavanlı, türbe kısmının üzerini de kapatacak biçimde alaturka kiremit kaplı çatılıdır. İç duvarlarda yer alan kalem işleri Tosyalı Ali Usta tarafından 1951 yılında yapılmıştır. Güneybatı köşede tuğladan sekiz sıra kirpi saçaklı pah yer alır.Cami doğu duvarına bitişik türbenin kare planlı ve ahşap tavanlı ön mekanında Hacı Murad-ı Veli’nin oğlu ve kızlarının sandukası ile yörede kutsal sayılan iki göktaşı bulunur. Hacı Murad-ı Veli’nin kabrinin bulunduğu asıl türbe kare planlı ve tromp geçişli kubbe ile örtülüdür. Mimari olarak büyük bir özelliği bulunmamakla birlikte Horasan Erenleri'nden olan Hacı Murad-ı Veli'nin Türbe'si olması sebebiyle önem arz etmekte ve çok sayıda ziyaretçi çekmekte, özellikle yaz aylarında adak kurbanı kesmek isteyen vatandaşlarca tercih edilmektedir.