Kurban, Rabbimize yakın olmaya, sevgisini ve rızasını kazanmaya, verilen nimetlere şükretmeye vesile bir ibadettir. Kurban, İslam’ın şiarı, Allah yolunda her türlü fedakârlığın ve bağlılığın sembolüdür. Kurban, Allah’ın rızasını kazanmak ve ibadet maksadıyla belli vakitte, belirli cinsten hayvanları usulünce kesmektir. Belli vakit, zilhiccenin 10. Günü bayram namazı kılındıktan sonra başlar, Hanefî mezhebine göre bayramın 3. günü akşamına kadar devam eder. Kurban edilecek hayvanlar, koyun, keçi, sığır, manda ve devedir. Kurban edilecek hayvanın, kurban olmaya mani kusurlardan uzak ve gerekli şartları taşıması gerekmektedir.
Hanefi mezhebine göre kurbanın hükmü vacip, Şafi, Hanbelî ve Maliki mezheplerinde sünneti müekkededir. Hz. Peygamber (s.a.s.) hicretin II. (624) yılında kurban ibadetinin meşru’ kılınmasından itibaren vefatına kadar her yıl kurban kesmiştir. (Buhari, Hac, 117) Müslümanlar da o günden bugüne bu ibadeti yapmaya devam edegelmişlerdir. Allah (c.c.) “… Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine belli günlerde (onları kurban ederken) Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin.” (Hac, 22/28) buyurmuştur.“Kim imkânı olduğu hâlde kurban kesmezse bizim mescidimize yaklaşmasın.” (İbnMâce, Edahî, 2) Hadisi şerifi ise kurban ibadetinin ne kadar önemli olduğuna işaret etmektedir. Bir diğer hadisi şerifte de Allah Resulü (s.a.s.) “Bugün ilk işimiz, (bayram) namazı kılmak, sonra dönüp kurban kesmektir. Böyle yapanlar sünnetime uygun davranmış olur.” (Buhari, Ideyn, 3) buyurmuştur.
Hadis-i şeriflerden anlıyoruz ki, imkânı olan, şartları taşıyanlar için Kurban bayramı sabahı, bayram namazından sonra yapılacak en önemli, en faziletli iş kurban kesmektir. Akıllı, ergen, dinen zengin sayılacak kadar mal varlığına sahip (80.18 gr altın veya değeri) ve mukim olan her Müslüman kurban kesmekle yükümlüdür.
Kurban, ancak kesilerek eda edilir. Kurban, yerine parası verilmek suretiyle eda edilmez. Hayatın her alanında merhameti şiar edinen Allah Resulü, kurbanını bizzat kendisi kesmiştir. Veda haccında kurbanlık olarak hazırladığı 100 devenin 63’nü ömrünün her yılına bir deve hesabıyla bizzat kendisi kurban olarak kesti. Diğer develeri ise Hz. Ali kesti. Kurbandan bir parça alıp, gerisini Müslümanlara dağıttı. (Bkz. İbrahim Sarıçam, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, DİB Yayınları, s. 388-389)
Kurban samimiyet, teslimiyet, imtihan ve fedakârlıktır. Kurban, Allah’ın emrine teslim, Resulünün uygulamasına tabi’ olmaktır. Kurban ibadetinde derin bir kulluk bilinci vardır. Kesilen hayvanın ne eti ne de kanı Allah’a ulaşmazken, kurbanla müminin olgunlaşması, Rabbine yaklaşması, muttakilerden olması amaçlanmaktadır. Kurban hem fert hem de toplum yararı olan bir ibadettir. Kurban, paylaşmak, mümin kardeşi ile yakınlaşmaktır. Afrika’da, Asya’da, adını dahi duymadığı birçok yoksul ülkede yaşayan, hiç tanımadığı, görmediği aç ve muhtaç kardeşlerine uzatılan bir eldir. Binlerce kilometre uzaktaki kardeşleriyle yakınlaşmanın, bütünleşmenin, ümmet olmanın adıdır kurban. Yoklukların ve afetlerin yaşandığı coğrafyalara ulaşmak, fiziki mesafeleri gönül coğrafyasında aşmak, onların dertlerini paylaşmak, onlara umut ışığı olmaya çalışmaktır kurban. Hatta sadece din kardeşlerine değil, inancı ne olursa olsun muhtaç olan herkese ulaşmaktır!
Bugün hem ülkemizde hem de dünya üzerinde milyonlarca yoksul insan var. Onları sevindirmek, onlara kardeş olduğumuzu hissettirmemiz için bir fırsattır bu kurban. Diyanet İşleri Başkanlığı ile Türkiye Diyanet Vakfı, vekâletle kurban kesim organizasyonu düzenlemektedir. Hem yurt içindeki hem de yurt dışındaki mağdur ve muhtaç kardeşlerimize cömert ve hayırsever milletimizin kurbanları ulaştırılacaktır. Yurt içi kurban bedeli 11750 TL, yurt dışı kurban bedeli 4750 TL’dir. İl ve ilçe müftülükleri, Türkiye Diyanet Vakfı şubeleri, din görevlilerine makbuz karşılığı, www.tdv.org.tr internet adresinden veya mobil bağış uygulamasını kullanarak çevrimiçi bağış yapabileceği gibi, PTT şubeleri ve anlaşmalı bankaların internet bankacılığı sistemi üzerinden kurban bağışında bulunabiliriz.
Arefe günü sabah namazından itibaren bayramın dördüncü günü ikindi namazına kadar yirmi üç vakit farz namazların peşinden, selâmdan sonra teşrik tekbiri getirmek vaciptir. Teşrik tekbiri de şöyledir: "Allâhu Ekber, Allâhu Ekber, Lâ İlahe İllallâhu Vallâhu Ekber. Allâhu Ekber Velillâhil hamd." İster cemaatle, ister yalnız başına namaz kılan, kurban kesen veya kesmeyen yolcu olan veya olmayan kadın-erkeğin; farz olan her namazın peşinde Teşrik tekbirlerini getirmesi gerekir.
Rabbimiz keseceğimiz kurbanlarımızı kabul, rızasını kazanmaya vesile eylesin.
Hüseyin YAZICI
İl Vaizi